Informacja dotycząca zmiany uzasadnienia ulicy Wyzwolenia i ulicy Partyzantów w Stoczku Łukowskim

25.09.2017

Szanowni Państwo,

1) Uchwałą Nr XXVIII/149/2017 Rady Miasta Stoczek Łukowski zmieniono uzasadnienie nazwy ulicy Wyzwolenia.

Nazwa ulicy „ul. Wyzwolenia” została nadana  Uchwałą Nr IV/14/74 Rady Narodowej Miasta i Gminy w Stoczku Łukowskim z dnia 14 lipca 1974 roku.

Zgodnie z art. 1 oraz  art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 1 kwietnia 2016r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, w tym dróg, ulic, mostów i placów, upamiętniające osoby, organizacje, wydarzenia lub daty symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny lub propagujące taki ustrój w inny sposób, właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego, zmienia w terminie 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.

W uzasadnieniu do Uchwały z 1974 roku dot. nadania nazwy ulicy „Wyzwolenia” zapisano m.in. „Rok 1939 zapisał się tragicznie w historii Stoczka. Następne lata wojny to okres prześladowania i aresztowań a zarazem wytrwałej walki mieszkańców. I tak w roku 1940 nastąpiły masowe aresztowania. W grudniu 1943 gestapo aresztowało kilka osób m.in. Komendanta obwodu AK. W październiku tego roku aresztowany został i stracony Wacław Lewandowski-dowódca grupy PPR. Rok 1944 przynosi falę aresztowań. Po tych tragicznych wydarzeniach okresu wojny, mieszkańcy z ulgą i radością przyjęli wieść o wkroczeniu do Stoczka  oddziałów Armii Radzieckiej w dniu 26 lipca 1944 roku. Dzień ten to dzień wyzwolenia i zwycięstwa. Dla uczczenia tego faktu ulicę Ogrodową nazwano mianem „Wyzwolenia”.

W ocenie Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu m.in. nazwa ulicy Wyzwolenia powinna zostać zmieniona albo powinno się zmienić uzasadnienie do tej nazwy. W rzeczywistości działania podejmowane przez ZSRR w latach 1944-45 nie były natomiast wyzwoleniem Polski. Zostały one ukierunkowane na ponowną aneksję niemal połowy terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i zniewolenie całej reszty państwa w ramach stalinowskiego systemu władzy, siłą narzuconego Polsce.

W latach 1944-1945, wbrew nadziejom wielu Polaków oczekujących odbudowy wolnego kraju po likwidacji okupacji niemieckiej, Armia Czerwona stała się siłą, która zapewniła ochronę dla realizacji polityki Stalina wobec Polski, ukierunkowanej na pełne podporządkowanie kraju i budowę w nim systemu komunistycznego. Jej obecność w Polsce uniemożliwiła odbudowę niepodległego Państwa Polskiego i powrót do kraju z uchodźstwa prawowitych władz RP, kierujących walką o niepodległość od 1939 roku. Zajęcie ziem polskich przez Armię Czerwoną zapoczątkowało zarazem nowy okres martyrologii narodu polskiego, zaznaczony setkami tysięcy pomordowanych, więzionych i wysyłanych do obozów koncentracyjnych na terenie Polski i ZSRR.

Analizując powyższe, zachowuje się dotychczasową nazwę „ul. Wyzwolenia” z tym, że nazwa ulicy ma związek z wydarzeniem historycznym dotyczącym wyzwolenia Polaków spod jarzma pruskiego, które miało miejsce w roku 1918. W związku z czym, niniejsza uchwała ma typowo charakter porządkujący źródło nadania jej nazwy. Ponadto, zachowanie tej nazwy, będzie uczczeniem nadchodzącej setnej rocznicy odzyskania niepodległości oraz okazją na przypomnienie tego doniosłego dla Polaków wydarzenia.

 

2) Uchwałą Nr XXVIII/150/2017 Rady Miasta Stoczek Łukowski zmieniono uzasadnienie nazwy ulicy Partyzantów.        

Nazwa ulicy „Partyzantów” została nadana Uchwała Nr IV/14/74 Rady Narodowej Miasta i Gminy w Stoczku Łukowskim z dnia 14 lipca 1974 roku.

Zgodnie z art. 1 oraz  art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 1 kwietnia 2016r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, w tym dróg, ulic, mostów i placów, upamiętniające osoby, organizacje, wydarzenia lub daty symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny lub propagujące taki ustrój w inny sposób, właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego, zmienia w terminie 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.

W ocenie Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu m.in. nazwa ulicy „Partyzantów” może pozostać, z tym, że należy podjąć nową uchwałę, precyzującą w uzasadnieniu w sposób nie budzący wątpliwości, zakres rozumienia przedmiotu upamiętnienia, tak aby nie podlegał on normom art. 1 ustawy z dnia 1 kwietnia 2016r.

W uzasadnieniu do uchwały z 1974 roku dot. nadania nazwy ulicy „Partyzantów” zapisano, że poświęcona jest ona pamięci bezimiennych i znanych działaczy ruchu oporu z czasów ostatniej wojny. Wspomniano co prawda o Związku Walki Zbrojnej i AK, ale zapisano również, że w roku 1942 powstała komórka PPR której przewodził Wacław Lewandowski.

Obecnie proponowana nazwa ulicy służy upamiętnieniu partyzantów walczących w strukturach Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej, związku Wolność i Niezawisłość, Narodowych Sił Zbrojnych, Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, Batalionów Chłopskich oraz mniejszych organizacji, których celem była walka o niepodległą i suwerenną Polskę.         

 

                                                                         

                                                           Z poważaniem

 

                                             Burmistrz Miasta Stoczek Łukowski

                                                        Ireneusz Szczepanik